Laatst bijgewerkt:  Juni 2025

➜ BIOLOGIE

• FAMILIE: Xiphiidae.

• KENMERKEN: Langgerekt en cilindervormig lichaam, grijsblauwe rug, witte buik, zilverkleurige flanken, kop met een afgeplatte snuit in de vorm van een zwaard.

• HABITAT: Pelagische soort die bij voorkeur tussen 18 en 22 °C leeft, van het wateroppervlak tot op enkele honderden meters diepte. Deze soort blijft overdag op grote diepte en komt 's nachts naar het oppervlak om zijn prooi te vangen.

• VOEDSEL: Inktvissen, schaaldieren en vissen.

• GESLACHTSRIJP: Middellandse Zee: 142 cm (3-4 jaar/vrouwtje).
  Atlantische Oceaan: 180 cm (5 jaar/vrouwtje).
  Indische Oceaan: 170 cm (6-7 jaar/vrouwtje).
  Stille Oceaan: 165-168 cm (4-5 jaar/vrouwtje).

• PAAITIJD: Middellandse Zee: van juni tot september.
  Atlantische Oceaan: van december tot juni.
  Indische Oceaan: van oktober tot april.
  Stille Oceaan: van augustus tot mei.

• LEEFTIJD: 10-15 jaar.

➜ VANGST

De zwaardvis leeft in tropische, subtropische en gematigde wateren van oceanen wereldwijd. Ook komt hij voor in de Middellandse Zee. De zwaardvis wordt voornamelijk gevangen met de beuglijn (lijnvisserij). In de Middellandse Zee hebben sinds het begin van de jaren 2000 verschillende Italiaanse, Franse en Spaanse vloten de oppervlaktelijn vervangen door de dieptelijn (100-600 m diep, mesopelagische longline). Hierdoor is het mogelijk geworden om grotere individuen te vangen en de vangst op juvenielen te verminderen. De vangsten van zwaardvis (98.437 ton wereldwijd aangeland in 2022) komen voornamelijk uit de Stille Oceaan (44%), gevolgd door de Indische Oceaan (25%), de Atlantische Oceaan (21%) en de Middellandse Zee (10%). Spanje is wereldwijd de grootste zwaardvisvangende natie (23.888 ton in 2022) en richt zich vooral op de bestanden in de Stille Oceaan. De vloten van verschillende Europese landen zijn goed voor ongeveer 30% van de wereldwijde aanlandingen. Het grootste volume aan aanlandingen kwam in 2022 uit de Stille Oceaan (43.015 ton). Frankrijk landde in 2022 1.077 ton zwaardvis aan (111 ton in de Atlantische Oceaan, 52 ton in de Middellandse Zee, 914 ton op La Réunion en 1 ton op Mayotte). De Belgische vloot richt zich niet op deze soort.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

Het beheer van zwaardvisvoorraden valt onder de jurisdictie van verschillende internationale beheerscommissies, zoals de ICCAT, de IOTC, de WCPFC en de IATTC. Specifieke maatregelen worden genomen door deze commissies binnen hun respectieve werkgebieden:

❚❙ Atlantische Oceaan: Totale toegestane vangsten (TAC) in een minimale vangstgrootte zijn vastgesteld voor beide bestanden (Zuid-Atlantisch en Noord-Atlantisch bestand).

❚❙ Middellandse Zee: Totale toegestane vangsten (TAC), sluiting van de visserij gedurende drie maanden, lijsten van toegestane schepen, specificaties voor de technische kenmerken van de beuglijn, seizoenssluiting van de albacorevisserij om bijvangst van jonge zwaardvissen te verminderen, een verbod op drijfnetten en een minimale vangstgrootte. Deze maatregelen maken deel uit van een
herstelplan met een looptijd van 15 jaar, aangenomen in 2017.

❚❙ Indische Oceaan: Registratie van vangst- en visserijinspanningsgegevens, registratie van actieve en toegestane schepen en een beperking van de visserijcapaciteit (aantal schepen).

❚❙ Zuidwestelijke Stille Oceaan (ten zuiden van de 20e zuidelijke breedtegraad): Beperking van de visserijcapaciteit (aantal schepen) en een beperking van de vangsten tot het gemiddelde niveau van 2000-2006.

❚❙ Noordelijke Stille Oceaan (ten noorden van de 20e noordelijke breedtegraad): Beperking van de vangsten tot het gemiddelde niveau van 2008- 2010.

Het beheer van zwaardvis in de Stille Oceaan is bijzonder complex, omdat twee commissies deze hulpbron beheren in dit gebied, terwijl Chili – een zeer belangrijk land qua tonnage – weigert lid te worden van de IATTC.

Minimale vangstgrootte
Atlantische Oceaan:     >  125 cm (met een tolerantie van 15 %)
                                     >  119 cm (met een tolerantie van 0).
Middellandse Zee:       >  100 cm

CONSUMPTIE 

De zwaardvis wordt erg gewaardeerd om zijn smaak, stevige textuur en het ontbreken van graten. Hij wordt verhandeld in de vorm van verse of diepgevroren steaks/filets (met of zonder vel) of koud gerookt in dunne plakjes. Frankrijk importeert deze soort voornamelijk als verse filets uit Sri Lanka, Chili en Spanje, en exporteert slechts in beperkte mate. Italië is de grootste afzetmarkt voor zwaardvis binnen Europa.

ECOLABELS

• MSC • 7 visserijen zijn gecertificeerd (twee Canadese en één Amerikaanse visserij die actief zijn in de Atlantische Oceaan, één Australische visserij, één visserij in Frans-Polynesië en één in Hawaï, die actief zijn in de Stille Oceaan, en één visserij op Réunion, die actief is in de Indische Oceaan).