Overslaan en naar de inhoud gaan

Vragen voor uw leverancier

Laatst bijgewerkt: december 2018

 

 

  • Welke soort koop ik?

Als het aankomt op duurzaamheid is het in de eerste plaats erg belangrijk precies te weten welke soort men koopt en verkoopt. Handelaars in visserijproducten zijn verplicht om de correcte soort te vermelden en hierbij gebruik te maken van de officiële handelsbenamingen*, in combinatie met de precieze wetenschappelijke (Latijnse) naam (EU-verordeningen uit 1993 en 2013).Door foute etikettering kan verwarring ontstaan over soorten waarvan de verschillende stocks een sterk verschillende status kunnen hebben. Zo worden bijvoorbeeld soms witje (Glyptocephalus cynoglossus) en Franse tong (Pegusa lascaris) aangeboden als ‘tong’, terwijl klanten in de veronderstelling zijn dat het over gewone tong (Solea solea) gaat. Deze fout, of die nu door de distributeur, de vishandelaar of restauranthouder gemaakt is, heeft gevolgen voor de consument en draagt bij tot verwarring. Op de menu’s van Belgische restaurants worden vaak soorten als tong, kabeljauw, heilbot, roggen of garnalen foutief of niet gedetailleerd genoeg benoemd. Vergewis u van de correcte wetenschappelijke benaming van de soort die je koopt of verkoopt. Het is nu zelfs mogelijk om DNA-testen uit te voeren om de soort te controleren. De sancties bij vergissing of moedwillige fraude kunnen ernstig zijn.

 

Sinds december 2014 vraagt de Gemeenschappelijke Marktverordening (GMO) aan alle lidstaten van de Europese Unie om nieuwe etiketteringsregels toe te passen voor visserij- en aquacultuurproducten.


Verordening nr. 1379/2013 verplicht het om op het etiket aan te geven met welk type vistuig en in welke deelzone van de Noordoost-Atlantische Oceaan de vis gevangen is. Deze nieuwe etiketteringsregels moeten toelaten om duurzaam geproduceerde vis- en aquacultuurproducten beter te valoriseren, en transparantie te bieden over de oorsprong van het product – in principe tot op het bord van de consument. Kennis over productiemethode en oorsprong maken het in principe mogelijk voor het meest duurzame product te kiezen uit het aanbod. Facultatief mogen verder nog op het etiket vermeld worden: de datum waarop gevist of geoogst werd, de datum en haven van aanlanding, de vlag waaronder het vissersschip vaart en andere relevante omgevings- en/of sociale gegevens.

  • Kan mijn leverancier de traceerbaarheid garanderen van het product dat ik koop?

Traceerbaarheid is absoluut noodzakelijk bij vis, schaal- en schelpdieren. Niet alleen om de risico’s te beperken in het geval van voedselvergiftiging of andere problemen met sanitaire veiligheidsvoorschriften. Traceerbaarheid geeft ook zekerheid over de productiemethode en of het product wel legaal werd gevist.

 

> Is het product afkomstig van wildvangst of uit kweek?
Elke vis- of kweekmethode heeft uiteindelijk gevolgen voor het milieu. Een verantwoorde aankoop houdt rekening met deze ecologische elementen. Stel voor uzelf criteria op waar uw bevoorrading moet aan voldoen wat betreft de productiemethode. Voor elke soort in deze gids worden de voornaamste vis- en kweekmethoden meegegeven. Achteraan wordt de milieu-impact van de meest gebruikte vistechnieken en kweektechnieken besproken.

 

> Is het product legaal gevist?
Dankzij de traceerbaarheid kan worden voorkomen dat men illegaal geviste producten koopt, waarbij niet aan de diverse reglementeringen werd voldaan. De strijd tegen illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij wint aan belang, maar verschilt nog sterk tussen landen onderling. Iedereen kan zijn of haar steentje bijdragen aan het bestrijden van dit illegale circuit. Vraag steeds een vangstcertificaat voor producten die van buiten de EU komen. Koop geen producten aan die afkomstig zijn uit het recreatieve circuit. Vermijd producten waarvan de visserij- en kweekomstandigheden onbekend of bedenkelijk zijn (zie pagina over illegale visserij).

 

 

  • De grootte: een belangrijk duurzaamheidscriterium

In het geval van wildvangst is het belangrijk erop te letten om volwassen dieren aan te kopen, die geslachtsrijpe grootte bereikt hebben en die dus – al is het maar minimaal één keer – de gelegenheid hebben gehad om zich voort te planten. Let erop dat de wettelijke commerciële maat voor veel soorten lager is ingesteld dan de grootte bij geslachtsrijpheid. Zo ligt bijvoorbeeld de commerciële minimummaat voor kabeljauw (Gadus morhua) uit het Engels Kanaal op 35 cm, maar wordt de eerste seksuele rijpheid pas bereikt op 59 cm (mannetjes) en op 70 cm (vrouwtjes).

 

Consulteer hiervoor de tabel met legale aanlandingsmaten en maten bij geslachtsrijpheid voor de verschillende soorten. Voor de meeste kweekvis is lengte geen probleem, aangezien hun voortplanting verzekerd wordt d.m.v. broedhuizen.

 

In het kader van het nieuwe Europese Gemeenschappelijke Visserijbeleid wordt de teruggooi van (dode) ondermaatse vis geleidelijk niet meer toegestaan voor commerciële soorten die onder quota staan en voor soorten waarvoor tot nog toe minimumaanlandingsmaten golden. Veel te klein om te worden gecommercialiseerd, wordt deze vis getransformeerd tot nevenproducten: vismeel en -olie als voer voor viskweek en veeteelt, meststof, etc.

 

  • Is de vis die ik koop afkomstig van duurzame visvangst?

Hoewel veel vis, schaal- en schelpdieren afkomstig zijn uit bestanden die vanuit milieuoogpunt als gezond kunnen worden beschouwd en op een verantwoorde manier beheerd worden, is het toch niet gemakkelijk om die producten te identificeren. Controleer zeker de volgende punten om te voorkomen dat u niet-duurzame producten aankoopt:

 

> Is de soort al dan niet bedreigd?
Om dit te kunnen beoordelen, moet u precies weten welke soort u hebt aangekocht, inclusief de wetenschappelijke (Latijnse) naam. Bij haaien en roggen zijn er bijvoorbeeld verschillende soorten die sterk overbevist zijn, terwijl andere soorten het beter doen (bv. hondshaai Scyliorhinus canicula). Als het product gevild wordt aangeboden, is het moeilijk om de soort nog te herkennen. Kennis over de exacte soort is essentieel om de duurzaamheidstatus ervan te kunnen inschatten. De informatie in dit boek zal uw keuze vergemakkelijken.

 

> Waar komen de aangekochte exemplaren precies vandaan?
Een soort kan niet los worden gezien van zijn stock (in deze gids ook wel bestand genoemd) en het beheer ervan. Het is dus belangrijk om te weten waar precies men een vis heeft gevangen; uit welke stock ze komt en wat de status ervan is. Van sommige soorten kunnen bepaalde stocks erg verzwakt zijn en is het aankopen ervan dus af te raden, terwijl andere stocks van dezelfde soort wel degelijk nog (of terug) gezond zijn. Deze gids wil aankopers hierover duidelijke informatie aanreiken, waardoor zij hun bevoorradingskanalen beter kunnen kiezen.

 

In de EU is men sinds december 2014 verplicht voor vis afkomstig uit de Noordoost-Atlantische Oceaan om het gedetailleerde vangstgebied op het etiket aan te duiden. Voor producten die van buiten dit gebied komen, is deze gedetailleerde informatie vaak moeilijk of niet te verkrijgen. Maar door er expliciet naar te blijven vragen bij uw leveranciers, draagt u uiteindelijk bij aan de verbetering van de voorziene informatie. Breng uw leveranciers op de hoogte van uw nieuwsgierigheid en van de vragen van uw klanten. Klik hier voor de benamingen en kaarten van de visgebieden.

 

> Welke vistechniek werd gebruikt?
Bepaalde vistechnieken berokkenen meer schade aan het milieu dan andere. Ze vernielen habitats en/of leiden tot aanzienlijke bijvangsten van jonge vis of ongewenste soorten. Andere technieken werken selectiever, en veroorzaken geen of een lagere bodemberoering. Klik hier voor meer uitleg over de voornaamste vistechnieken en hun invloed op het leefmilieu.

 

 

 

> Heeft de vis die ik koop een ecolabel?
Het ecolabel van MSC (Marine Stewardship Council) garandeert dat de visserij en de ganse ketentraceerbaarheid (van schip tot laatste verkoper) conform zijn aan de internationale FAO-richtlijnen voor Ecolabelling van vis en visproducten uit wildvangst. Dit label wordt door een onafhankelijke gecertificeerde organisatie toegekend en waarborgt dat de producten afkomstig zijn uit gezonde visbestanden of bestanden die zich aan het herstellen zijn, dat de vis werd gevangen zonder het ecosysteem aan te tasten en dat de visserijen goed worden beheerd. Voor gekweekte producten hanteert het Europese Biolabel momenteel de meest strikte normen betreffende de milieu-impact van vis, schaal- en schelpdierenkwekerijen. Klik hier voor meer info over deze en ander ecolabels.

 

 

Het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) stelde in het kader van duurzaamheidsassessments, die het op vraag van de retail uitvoert, een checklist op voor aankopers. Deze checklist omvat alle informatie die nodig is om een gegronde duurzaamheidsevaluatie te kunnen doen. De lijst kan vrijblijvend worden opgevraagd bij ILVO, sectie Visserijtechniek: dier@ilvo.vlaanderen.be.

 

 

* Officiële handelsbenamingen:

voor België: http://lv.vlaanderen.be/sites/default/files/attachments/reglementering_benaming_visserijproducten.doc (1996; update in de maak - nieuwe lijst wordt verwacht in 2019)


voor Nederland: https://wetten.overheid.nl/BWBR0019099/2016-02-19 (2016)