Laatst bijgewerkt: Juni 2025

➜ BIOLOGIE

Gewone langoest (Palinurus elephas)

• FAMILIE: Palinuridae.

• KENMERKEN: Langwerpig rood tot bruin-paars lichaam, schild zijdelings afgerond en bedekt met puntige knobbeltjes, twee paar antennes, sterk geatrofieerde pincers, spits toelopend rostrum, hoofd bedekt met sterke stekels.

• HABITAT: Benthische soort die op rotsbodems leeft, dicht bij de kust, enkele tot tientallen meters diep in de Noordoost-Atlantische Oceaan en in de Middellandse Zee.

• VOEDSEL: Stekelhuidigen en weekdieren. Deze soort kan aaseter zijn.

• GESLACHTSRIJP: Middellandse Zee: 76-77 mm (vrouwtjes); 82,5 mm (mannetjes).
  Engels Kanaal en Golf van Biskaje: 87 mm (vrouwtjes); 90 mm (mannetjes).

• PAAITIJD: Augustus tot september.

• LEEFTIJD: 25-30 jaar.

ANDERE SOORTEN
KONINGSLANGOEST (Panulirus regius)
komt voor in de oostelijke Atlantische Oceaan en de noordwestelijke Middellandse Zee. Geslachtsrijp: 68 mm (lengte kopborststuk).

CARAÏBISCHE LANGOEST (Panulirus argus) leeft in de West-Atlantische Oceaan (van Bermuda en de oostkust van de Verenigde Staten tot de Golf van Mexico) en in de Caraïbische Zee. Soms ook aan de Braziliaanse kust. Geslachtsrijp: 69-91 mm (lengte kopborststuk).

PANULIRUS ORNATUS komt vaak voor in het Indo-Pacifische bassin. Geslachtsrijpheid wordt bereikt bij een lengte van 90mm (lengte kopborststuk).

PORTUGESE LANGOEST (Palinurus mauritanicus)
van Noord-Ierland tot Zuid-Senegal en de westelijke Middellandse Zee. Geslachtsrijp: 140-160 mm (totale lengte).

KAAPSE LANGOEST (Jasus lalandii) leeft in de westelijke wateren van Zuid-Afrika, van zuidelijk Namibië tot Kaap de Goede Hoop. Geslachtsrijp: 60-65 mm. (lengte kopborststuk)

AUSTRALISCHE LANGOEST (Panulirus cygnus), aan de westkust van Australië. Geslachtsrijp: 65-80 mm (6/7 jaar) (lengte kopborststuk).

➜ VANGST

De langoest is een zeer gewilde soort en wordt wereldwijd door veel visserijen bejaagd. De Caraïbische langoest is de meest beviste soort ter wereld (31.504 ton in 2022) gevolgd door de Australische langoest (6.535 ton in 2022). Langoest wordt voornamelijk geëxploiteerd door Brazilië (in het zuidwestelijke deel van de Atlantische Oceaan) en Bahama’s (in het centraal-westelijke deel van de Atlantische Oceaan). Australische langoest wordt gevangen in de oostelijke Indische Oceaan.
In Europese wateren wordt voornamelijk gevist op de Europese en de roze langoest. Deze twee soorten werden door veel landen zwaar geëxploiteerd. In de jaren vijftig door Bretoense "caseyeurs" (een typische Bretoense boot) die langs de kusten van Bretagne, Engeland, Spanje en zelfs langs de West-Afrikaanse kust gingen. De "Mauritiaanse" langousteschepen uit Bretagne, die in de wateren van West-Afrika vistne, waren geconcentreerd in de Finistère havens van Camaret en Douarnenez. Later, vanwege de uitsluiting van Franse schepen uit buitenlandse nationale wateren, het delen van de bron met andere Europese landen, en de achteruitgang van de voorraden, zijn de Franse landingen uit Mauritanië enerzijds en de Golf van Biskaje en het Engels Kanaal anderzijds drastisch gedaald, net als die van Europese visserijen (Engels, Iers, Spaans en Portugees). De daling ging van ongeveer 3.000 ton per jaar (3.600 ton in 1961) tot 190 ton in 2022 voor Frankrijk. De Belgische vloot is niet gemachtigd om deze soorten aan te landen.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

De langoestvisserij is in de meeste gevallen onderworpen aan specifieke regels gericht op de duurzaamheid van de bestanden en de duurzaamheid van de activiteit. Zo is de invoering van een wettelijke minimumvangstmaat bedoeld om onvolwassen kreeften te beschermen. Deze maat varieert afhankelijk van de soort.

In de Europese wateren geldt voor de kreeftenvisserij (alle soorten samen) een minimummaat van 95 mm in de NO-Atlantische Oceaan (maat verhoogd tot 110 mm in Frankrijk, Ierland en Cornwall om alleen individuen te vangen die zich minstens één keer hebben voortgeplant) en 90 mm in de Middellandse Zee.

Veel visserijen over de hele wereld stellen perioden in, van enkele maanden, waarin geen vangsten mogen gebeuren. Dit is voornamelijk tijdens de ruiperiode of wanneer een groot deel van de vrouwtjes eitjes dragen. Dit is in Frankrijk sinds 2016 het geval in de zone van Atlantische Oceaan- Engels Kanaal. De aangegeven vangstgegevens verbeterden de afgelopen jaren wereldwijd. Toch komen frauduleuze vangsten nog steeds voor, met name vangsten die buiten de opgelegde periodes vallen of die de minimummaat niet respecteren. Sinds 1 juni 2019 zijn alle Bretonse schepen verplicht om gevangen langoesten te merken. Hiermee wil men de evolutie van de Palinurus elephas-visserij zo goed mogelijk opvolgen en het beheer ervan verbeteren. Het systeem zal uiteindelijk worden ingezet in de andere kustregio's aan het westelijke Engels Kanaal en de Atlantische Oceaan. 

Voorbeelden van regelgeving ter bescherming:
Panulirus argus uit de Bahama's

• Gesloten seizoen van 1 april tot 31 juli.

• Minimummaat (staart): 14 cm.

• Minimummaat (kopborststuk): 8,90 cm.

• Verplichte visvergunning.

• Gereguleerde maat van de fuiken: 91,5 cm lang, 61 cm breed en 61 cm hoog.

• Verbod op vissen van eierdragende vrouwtjes.

Jasus lalandii uit Zuid-Afrika

• Gesloten seizoen van 1 mei tot 15 november.

• Minimummaat (geheel): 80 mm.

• Verplichte vergunning voor de recreatievisserij met een maximum van 4 kreeften per persoon per jaar.

• Verbod op vissen van eierdragende vrouwtjes.

• TAC vastgesteld voor de beroeps- en recreatievisserij.

Palinurus elephas Atlantische kust en Engels kanaal

• Gesloten seizoen van 1 januari tot 31 maart.

• Minimummaat (kopborststuk): 110 mm.

• Totaal verbod op vissen van eierdragende vrouwtjes.

• Diverse gebieden waar het vangen van deze soort verboden is.

• Verplichte markering bij aanlanding.

   

CONSUMPTIE 

De West-Europese markt kent slechts een zeer beperkte lokale voorraad (enkele honderden tonnen) en wordt voornamelijk bevoorraad door langoesten die vanuit de hele wereld worden geïmporteerd, levend of bevroren. De Franse (2.915 ton in 2022) en Belgische import bestaan voor bijna 79% uit diepgevroren langoest (voornamelijk de staart) en 21% uit langoest in andere vormen (levend, gekookt of onbevroren rauw). België importeerde in 2021 860 ton langoest. De belangrijkste bronnen zijn: de Bahama's (Panulirus argus), de Verenigde Staten (Panulirus argus), Nicaragua (Panulirus argus), Australië (Panulirus cygnus) en Zuid-Afrika (Jasus lalandii).

ECOLABELS

• MSC • 3 visserijen zijn gecertificeerd (1 in Australië voor Panulirus cygnus , 1 in de Bahama's voor Panulirus argus, 1 in Papoea- Nieuw-Guinea voor Zebra-langoest).