Laatst bijgewerkt: december 2018

 

Verschillende soorten rivierkreeften worden aangeboden op de Europese markt. De inheemse soorten zijn echter zeldzaam geworden, maar dit wordt gecompenseerd met invoerproducten. We vermelden hier de soorten die vroeger in West-Europa aanwezig waren en deze die we vandaag consumeren:


• Astacus astacus: de Europese rivierkreeft, is inheems in Europa (ook in België). Deze soort werd bijna uitgeroeid door de rivierkreeftenpest, een ziekte die rond 1870 opdook en veroorzaakt wordt door de Aphanomyces astaci-schimmel;

• Austropotamobius pallipes: de witvoetrivierkreeft is ook inheems in Europa (niet België). De soort is heel erg gevoelig aan veranderingen in zijn leefomgeving en is met uitsterven bedreigd (ingeschreven op de rode lijst van de IUCN);

• Austropotamobius torrentium, de steenkreeft komt bijna niet meer voor in Europa;
• Astacus leptodactylus, de Turkse rivierkreeft, afkomstig uit Turkije en Oost-Europa, houdt van rustige en warme wateren;
• Procambarus clarkii, de Louisiana-rivierkreeft of rode Amerikaanse rivierkreeft, kwam in Europa terecht via Spanje: hij is resistent, invasief, past zich schrikwekkend goed aan en verstoort de ecosystemen waarin hij geïntroduceerd is. Vandaag is het de meest voorkomende soort in Europa;
• Procambarus fallax, de marmerkreeft is een Noord-Amerikaanse soort die via de aquariumhandel in Europa terecht kwam en sinds het midden van de jaren 2000 ook in het wild gevestigd is in Europa. De soort kan zich aseksueel voortplanten en op die manier gaan woekeren;
• Faxonius limosus, de gevlekte Amerikaanse rivierkreeft, werd ook in Europa geïntroduceerd. De soort wordt eveneens als schadelijk beschouwd en kan zonder beperking bevist worden;
• Faxonius virilis, de geknobbelde Amerikaanse rivierkreeft wordt vanaf het midden van de jaren 2000 ook in Europa in het wild waargenomen.

• Pacifastacus leniusculus, de Californische rivierkreeft, is herkenbaar aan zijn rode scharen. Deze rivierkreeft is heel resistent tegen infecties (met name tegen de rivierkreeftenpest). Hij is de belangrijkste soort geworden die gekweekt wordt in Zweden en Finland, landen met een grote afzetmarkt voor rivierkreeft;
• Cherax destructor, de Australische yabby leeft in de Australische waterlopen en wordt intensief gekweekt.

 

 

Strenge reglementering in Europa

Sinds de ravage van de rivierkreeftenpest rond het einde van de 19de eeuw en de erop volgende ongecontroleerde en schadelijke introductie van niet-inheemse soorten, wordt de vangst van inheemse soorten streng gereglementeerd. Andere maatregelen verbieden de invoer, het vervoer en het verkopen van levende exotische soorten.

 

 

 

Massale invoer

Rivierkreeften die in Frankrijk, België en Zwitserland worden geconsumeerd, zijn voornamelijk ingevoerd. Ze zijn zowel afkomstig uit wildvangst als uit kweek, vnl. uit China.

 

In 2016 werd 516 ton rivierkreeft geïmporteerd in België, waarvan 170 ton opnieuw geëxporteerd werd
na transformatie.

 

 

Levend of diepgevroren

Het op de markt brengen van rivierkreeften gebeurt:
• levend (voornamelijk Astacus leptodactylus uit Turkije). Astacus astacus, de wilde inheemse soort die bekend staat als de lekkerste van allemaal, is vandaag heel zeldzaam maar hij is nog te vinden in enkele restaurants.
• diepgevroren, in zijn geheel of enkel de staart, rauw of gebakken (voornamelijk Procambarus clarkii uit China);
• gepekeld, geserveerd als gekookte of gestoomde, al dan niet gepelde staarten (voornamelijk Procambarus clarkii uit China).

 

TE ONTHOUDEN

  • De Europese inheemse rivierkreeften zijn met uitsterven bedreigd.
  • Verschillende van oorsprong Noord-Amerikaanse soorten zijn invasief in Europese wateren en kunnen zonder beperking worden bevist en geconsumeerd.
  • Diepgevroren rivierkreeften of deze in pekel opgelegd, komen voornamelijk uit China (opgevist of uit kweek).
  • Levende rivierkreeften afkomstig uit Australië (Yabby) of Turkije zijn gekweekt.
  • Bij aankoop van gekweekte rivierkreeftjes loont het de moeite bij uw leverancier na te vragen wat de precieze werkwijze is van de kweker. Geef de voorkeur aan extensieve kweek.

 

WEETJE

Soms wild, vaak gekweekt

De lokale productie van wilde rivierkreeft in Frankrijk, België en Zwitserland is beperkt en vaak bestemd voor de lokale markt.

 

De meeste producten die professionals aankopen, komen uit landen met een hoge productie: geviste rivierkreeften komen hoofdzakelijk in China, gekweekte rivierkreeften komen dan weer vooral uit de Verenigde Staten, China of Australië.

 

China domineert de wereldmarkt met Louisiana-rivierkreeften (Procambarus clarkii) en staan daarmee ver voor de Verenigde Staten waar rivierkreeften (hoofdzakelijk Procambarus clarkii en Procambarus zonangulus) voornamelijk semi-extensief gekweekt worden in de rijstvelden van Louisiana (ca. 60 000 ton per jaar). Het grootste deel van de Chinese productie wordt uitgevoerd naar de Verenigde Staten en de Europese Unie. Een belangrijk deel van de Chinese productie aangekocht in Europa, is bestemd voor Scandinavië. Procambarus clarkii domineert de wereldproductie wat betreft gekweekte rivierkreeften (99% van de markt), maar bepaalt slechts 15% van de wereldwijde wildvangst van rivierkreeften.