Laatst bijgewerkt: Juni 2025

➜ BIOLOGIE

Atlantische spinkrab (Maja brachydactyla)

  • FAMILIE: Majidae.

  • KENMERKEN: Decapoda (10 potige) met een massief schild voorzien van uitstekende stekels, grote klauwen (die van het mannetje zijn groter dan die van het vrouwtje), brede en ronde buiktong bij het vrouwtje, sterk ontwikkeld rostrum.

  • HABITAT: Benthische soort die tussen maart en juli op zand- of rotsbodems tussen algen leeft. Van augustus tot oktober migreren de volgroeide exemplaren naar een diepte van meer dan 50 m om te overwinteren. De spinkrab komt voor van het noorden van Schotland tot de Marokkaanse en Mauritaanse kusten (zeldzaam ook daarbuiten).

  • VOEDSEL: Algen, weekdieren, schaaldieren en stekelhuidigen.

  • GESLACHTSRIJP (lengte kopborststuk): 130 mm (2 jaar/vrouw).

  • PAAITIJD: Van maart tot juni. De spinkrab kan voor het eerst in het voorjaar eieren leggen, daarna voor de tweede keer in de zomer.

  • LEEFTIJD: 5 tot 8 jaar.

ANDERE SOORT
op onze markten
Maja squinado Leeft in de Middellandse Zee waar het "esquinade" wordt genoemd. Deze soort vinden we op alle bodemtypes van 0 tot 120 m diep, afhankelijk van de reproductiecyclus.

 

➜ VANGST

De spinkrab wordt voornamelijk bevist in de noordoostelijke Atlantische Oceaan (8.632 ton of 94% van de wereldaanvoer), door verschillende Europese vloten, waarvan de Franse de belangrijkste is. De gerichte visserij op deze soort begon in de jaren '70, ter compensatie van de afname van de opbrengsten van de kreeftenvisserij. Aanvankelijk betrof het een kustvisserij, maar later breidde de exploitatie uit, verder van de kust weg. In het voorjaar en de vroege zomer worden spinkrabben (langs de kust) gevangen met ‘caseyeurs’ (een type vissersboot in Bretagne die korven gebruikt, specifiek voor kreeftachtigen). Offshore wordt er in de herfst en winter vooral met netten gevist. De spinkrab kan ook als bijvangst gevangen worden met bodemsleepnetten. België vist bijna niet op spinkrabben. De aanvoer is sedert 2018 toch wel gestegen (9 ton in 2018 tegenover 17 ton in 2022).

 

 

Tijdens de voortplantingsperiode migreren spinkrabben naar de kust. Als ze niet opgevist worden, kunnen ze vijf tot acht jaar oud worden. Tijdens de eerste twee jaar van hun leven vervellen spinkrabben zeker dertien keer. Na de laatste vervelling – wanneer ze ongeveer twee jaar oud zijn – bereikt de krab haar seksuele volwassenheid en stopt ze met groeien.


De spinkrab is een "detrivoor", wat betekent dat ze alles opeten wat ze op de bodem vinden.


Spinkrabben kunnen soms in stapels bij elkaar zitten. Deze groepsvorming, soms tientallen bijeen, vindt voornamelijk plaats na de laatste vervelling, in de zomer of herfst. De krabben zijn dan meestal zacht. Het kan een strategie zijn om zich te verdedigen tegen bepaalde roofdieren. De dominante positie van de mannetjes plaatst hen aan de buitenkant en bovenop de groep.

➜ TOESTAND VAN DE BESTANDEN

 

➜ BEHEER VAN DE BESTANDEN

Op Europees niveau zijn er geen vangstbeperkingen voor de spinkrab vastgesteld. Toch werden er regionaal enkele beheersmaatregelen genomen:

  • beperking van het aantal vaartuigen (Frankrijk, Kanaaleilanden);

  • sluiting van de visgebieden tijdens de vervelperiode (van 1 september tot 15 oktober in Normandië);

  • beperking van het vangen van vrouwtjes tijdens de periode dat ze eitjes hebben (Spanje).

Minimale grootte:
NO-Atlantische Oceaan:   > 120 mm (lengte kopborststuk)

 

CONSUMPTIE 

De spinkrab wordt voornamelijk levend verkocht in productiegebieden zoals Bretagne en Normandië. Sommige onvolwassen spinkrabben kunnen toch de minimale vangstgrootte bereiken: dit zijn de "mousettes", erg populair bij de consument, maar die jammer genoeg nog geen tijd hebben gehad om zich voort te planten. De spinkrab staat op de 4de plaats van verse schaaldieren die door Franse huishoudens geconsumeerd wordt.

 

De populaties van spinkrabben in de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee, werden tot 1998 als één soort geclassificeerd. Neumann toonde in dat jaar aan dat het wel degelijk 2 verschillende soorten waren: Maja brachydactyla in de Atlantische Oceaan en Maja squinado in de Middellandse Zee. Elke soort heeft verschillende gonopoden (eerste gemodificeerde abdominale aanhangsels van mannetjes). Dit onderscheid werd bevestigd door de resultaten van een fylogenetische analyse in 2008.

 

TE ONTHOUDEN

➜ Langs de Franse kusten leven twee soorten spinkrabben. Maja brachydactyla in de Noord-Atlantische Oceaan en Maja squinado in de Middellandse Zee.
➜ Het bestand van Maja brachydactyla in het westelijke Engels Kanaal, alsook dat in het noorden en midden van de Golf van Biskaje verkeren in goede staat.
➜ De status van Maja squinado in de Middellandse Zee is onbekend (wordt niet wetenschappelijk gecontroleerd).
➜ Frankrijk is 's werelds grootste spinkrabvisserij.

WEETJE

MAJA BRACHYDACTYLA

  • Bij voorkeur:
    bestand uit het noorden en het centrum van de Golf van Biskaje of het bestand van het Westelijk Engels Kanaal.

MAJA SQUINADO

  • Met mate: alle voorraden.
  • Te vermijden: aankoop van eierdragende vrouwtjes.
  • Te vermijden: een juveniele spinkrab die nog niet geslachtsrijp is.