Laatst bijgewerkt: Juli 2025
Directeur-generaal van SATHOAN
“We vragen al onze vissers om hun werkwijzen te verbeteren: stop met het aanlanden van haaien of roggen en laat ze liever levend vrij op zee, beheer je afval beter aan boord, respecteer strikt de quota...“
SATHOAN is de oudste en belangrijkste organisatie van mediterrane producenten. De organisatie vertegenwoordigt verschillende visserijmethoden: 14 ringzegenvaartuigen, 16 boomkorren en 78 multifunctionele kleinschalige vissers in de Middellandse Zee (waarvan 58 op blauwvintonijn vissen). SATHOAN is verantwoordelijk voor het beheer van visrechten en quota, het promoten van producten en het organiseren van markten.
“SATHOAN-leden vissen op meer dan honderd diverse soorten, maar hoofdzakelijk op blauwvintonijn. Deze werd zwaar overbevist in de Middellandse Zee in de jaren 1990. Wetenschappers en NGO’s sloegen effectief alarm. Na deze sterke mobilisatie nam de ICCAT (Internationale ommissie voor de Instandhouding van de Atlantische Tonijn) krachtige maatregelen en voerde een herstelplan uit: de quota werden sterk verlaagd en de controlemaatregelen versterkt. Deze maatregelen waren pijnlijk voor vissers, waarvan velen hun baan verloren, maar ze erkennen nu dat het een zegen was. De visserij is nu sterk gereguleerd en de blauwvintonijn populatie is weer op een gezond niveau.”
De visserij op blauwvintonijn In het oostelijke deel van de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee kende de visserij op blauwvintonijn (Thunnus thynus) een ingrijpende veranderingen toen de ‘thonaille’ in 2002 door de Europese Unie verboden werd (een thonaille is een staand net dat op het wateroppervlak wordt geplaatst). In Frankrijk werd de wet vanaf 2007 volledig toegepast.
“Onze tonijnvissers stapten geleidelijk over op beuglijnen, hengels en lijnen, en we hebben een lijnvisserij op blauwvintonijn ontwikkeld. In 2014 lanceerden we het collectieve merk “Blueline tonijn – ambachtelijke visserij”, om de werkwijzen van onze ambachtelijke vissers te promoten. Deze blauwvintonijnvisserij kreeg in 2019 het ecolabel «Duurzame visserij» en in 2020 het MSC-keurmerk.”
SATHOAN ontwikkelde diverse projecten om de duurzaamheid van deze visserij te blijven verbeteren. “Beuglijnen kunnen niet gewenste bijvangst veroorzaken van bijvoorbeeld haaien, roggen, … maar ook vogels, schildpadden, .... We hebben de Echosea©-applicatie ontwikkeld waarbij vissers hun waarnemingen, accidentele en incidentele vangsten kunnen melden en aangeven wat ze ermee doen. Zo verkrijgen we een betere monitoring. We werken ook samen met Fishtek aan het Shark Guardproject. Dit project ontwikkelde een apparaat dat elektrische golfzenders met zeer lage intensiteit aan haken bevestigt. Dit schrikt haaien en roggen af waardoor ze niet zo snel in de haak bijten. Het werd in 2019 met succes getest en in 2021 werden nieuwe tests uitgevoerd. We vragen aan al onze vissers, om hun werkwijzen te verbeteren: stop met het aanlanden van gevangen haaien of roggen en laat ze liever levend vrij in zee, beheer je afval beter aan boord, respecteer strikt de quota…”
SATHOAN beheert ongeveer 70% van de Franse blauwvintonijnquota. De verdeling van quota tussen ringzegenvaartuigen en ambachtelijke vissers roept vaak vragen op. “Men stelt ons regelmatig vragen over de verdeling van de quota’s tussen de verschillende visserijtechnieken. Deze verdeling is gebaseerd op diverse criteria, waaronder die van anterioriteiten, d.w.z. de visserijaangiften van de zogenaamde referentiejaren. Een deel van het toegewezen quotum is dus evenredig met de vangsten in vorige jaren. Hierdoor kan rekening worden gehouden met de historiek van de activiteit. Toen het gebruik van drijfnetten verboden werd, gingen ambachtelijke vissers geleidelijk over op beuglijn of fuik. Helaas hielden de kleinschalige vissers zich niet altijd aan hun rapportageverplichtingen en konden sommigen geen precedenten aantonen.
Om de toegang van nieuwe jonge professionals mogelijk te maken in de Middellandse Zee, heeft de beroepsgroep echter besloten om een socioeconomisch minimumquotum toe te kennen aan «nieuwe» toetreders zonder voorgeschiedenis (en dus zonder quotum). Om de reeds actieve kleinschalige vissers hierdoor niet te benadelen, werden quota overgedragen van het ringzegenvaartuigen naar de vloot van kleine vaartuigen. Deze overdracht maakte het mogelijk om het quotum van ambachtelijke vissers te verhogen van 230 ton in 2013 naar ruim 720 ton in 2023. Daarnaast steeg het aantal vergunningen voor ambachtelijke visserij van 80 naar 140. Tot 2023 worden de nieuwe blauwvintonijnvisvergunningen voor ambachtelijke vissers alleen verleend aan lijn- en fuikvisserij. Vergeet niet dat ringzegenvissers enkel op blauwvintonijn vissen, terwijl ambachtslieden veelzijdiger zijn en verschillende vistechnieken uitoefenen op meerdere vissoorten.
Ons doel is om deel uit te maken van een proces van continue verbetering. We willen onze activiteiten blijven leiden in de richting van meer duurzaamheid en niet terugvallen op de problemen uit het verleden: overcapaciteit van de vloot, niet aangegeven visserij en overexploitatie van de bronnen. Na de laatste wetenschappelijke beoordelingen door de ICCAT in november 2022 heeft SATHOAN de nationale en internationale autoriteiten verzocht een nieuwe beheerprocedure in te voeren om een duurzaam beheer van blauwvintonijn te waarborgen. In 2023 is deze nieuwe procedure voor het eerst vastgelegd; het is het resultaat van nauwe samenwerking tussen wetenschappers, beheerders en belanghebbenden en moet een duurzame visserij op lange termijn in de Atlantische Oceaan en de Middellandse Zee garanderen.”
