Laatst bijgewerkt: Juli 2025

Christian Decugis 

Voorzitter Low Impact Fishers of Europe (LIFE)

Als kleinzoon van een professionele kustvisser, is Christian Decugis sinds 1980 zelf actief in de visserij vanuit Saint-Raphaël in Var (Frankrijk). Hij maakt gebruik van netten, beugen en korven.
Sinds 1980 is hij lid van de ‘Prud’homie van vissers’ en hij was van 2009 tot 2012 ook voorzitter van het lokale visserijcomité van de regio Var. Christian is eveneens één van de stichtende leden van Medarnet, een platform voor Mediterrane ambachtelijke vissers. Hij is momenteel voorzitter van APAM, een vereniging die de GALPA Estérel Côte d’Azur ondersteunt (een structuur die lokale ontwikkelingsprojecten voor visserij, aquacultuur en het milieu financiert met hulp van EFMZVA (= Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij) en tenslotte ook voorzitter van LIFE (Low Impact Fishers of Europe)). De Middellandse Zee is een bijna afgesloten zee, zeer diep (Calypsogeul op 5.267 m) en rijk aan diverse ecosystemen. Verschillende problemen bedreigen deze zee en haar hulpbronnen: visserijdruk, opwarming van de aarde, vervuiling...

Vissen in de Middellandse Zee
In de Middellandse Zee wordt 80% van de soorten over-geëxploiteerd. “Studies volgen maar een twintigtal soorten op, terwijl er 243 verschillende soorten aangeland worden! Dat betekent geenszins
dat niet-opgevolgde soorten in goede staat verkeren, maar het betekent ook niet dat ze ongezond zijn. Er is gewoon een gebrek aan gegevens. Voor de soorten die wel gecontroleerd worden en die in gevaar zijn, is er zeker een probleem van overexploitatie, vooral in de Golf van Lion, in het Siciliaanse Kanaal en in de Adriatische Zee. Dit zijn kraamkamers voor de vissen terwijl trawlervisserij daar erg actief is. Om duurzamer te vissen in de Middellandse Zee, moeten we beginnen met het handhaven van de huidige regelgeving, zowel voor grote als voor kleine boten.
De helft van het budget van het EFMZVA wordt toegewezen aan inspecties, en toch… gebeuren ze maar heel weinig…”

De blauwvintonijn illustreert treffend de gevolgen van een gebrek aan regulering en controle. Deze karakteristieke mediterrane soort werd het slachtoffer van overbevissing en illegale visserij in de jaren 1990 en 2000. Dankzij een strengere regelgeving is de populatie nu aan de beterhand. “Blauwvintonijn is de enige vis die door wetenschappers wordt gecontroleerd en die niet langer op de lijst van overgeëxploiteerde soorten voorkomt. Tegenwoordig veroorzaakt de toewijzing van quota een nieuw probleem. 90% wordt immers toegekend aan industriële visserij, de ambachtelijke visserij deelt de resterende 10%. Met het anciënniteitssysteem is het buitengewoon ingewikkeld voor een beginnende jonge ambachtelijke visser om quota te verkrijgen”. De officiële Franse definitie voor ambachtelijke visserij, is als volgt: boten onder de 25m met de eigenaar aan boord. Christian verkiest echter de Europese definitie: boten kleiner dan 12m met vaarten van minder dan 24 uur en zonder sleepmateriaal. “We mogen niet systematisch de industriële visserij, noch de ambachtelijke visserij met de vinger wijzen in verband met milieuschade. Er zijn geen slechte middelen, alleen slechte werkers. Een kleine boot van 6 meter kan net zo goed grote schade aanrichten als een trawler van 25 meter. Evenzo kunnen boten van meer dan 12 meter verantwoorde en duurzame praktijken hanteren.”

Klimaatverandering
Door zijn typische kenmerken is de Middellandse Zee één van de zeeën die als eerste de gevolgen van klimaatverandering zal ondervinden: stijgend water, stijgende temperaturen, impact op soorten, verzuring, enz.
“Niet-endemische soorten, geïmporteerd of migrerend bijvoorbeeld vanuit de Rode Zee via het Suezkanaal, waardoor ze in onze wateren terechtkomen. Sommige van deze soorten zijn invasief en kunnen de balans van ecosystemen verstoren. Anderen daarentegen worden gewaardeerd door vissers: zoals de gewone koraalduivel, die trouwens een zeer goede smaak heeft, is reeds goed gekend in Griekenland en is nu ook in Italiaanse wateren aangekomen. Hij komt nog niet voor in Frankrijk. Er is ook de blauwe zwemkrab die de Tunesische wateren binnenkwam en vissersnetten vernietigde. De Tunesiërs begonnen hem in korven te lokken en te verwerken. In Frankrijk komt deze soort reeds voor in de Languedoc-Roussillon. Onderzoeksprogramma’s bestuderen de mogelijkheden voor transformatie en verbetering.”

Vervuiling
“In Europa werden grote inspanningen geleverd op vlak van afvalwaterzuivering. Maar dat geldt niet voor alle landen aan de Middellandse Zee, waar sommige landen nog steeds alles naar de zee laten gaan, zoals Frankrijk dat deed in de jaren zestig. Op ons niveau strijden we tegen plasticvervuiling. Sinds 10 jaar hebben we een project om visnetten te recyclen (waarvan de levensduur op boten 1 tot 5 jaar is). De netten bestaan uit polyamide, een rotbestendig materiaal dat niet gerecycleerd werd, maar wel verbrand of begraven. Met ons project «Fili déchets» worden de netten teruggewonnen en gerecycleerd tot brilmonturen.”